De Rotpunkt revolutie
Laatse update
Kurt Albert was een van de beste klimmers van zijn generatie en een pionier van het vrij klimmen. In 1975 ontwikkelde hij de redpoint-filosofie, die het klimmen wereldwijd veranderde; en zelfs een HANWAG-klimschoen inspireerde.
In het voorjaar van 1975 was HANWAG op zoek naar een naam voor een nieuwe schoen. Rond diezelfde tijd schilderde Kurt Albert een rode cirkel aan de voet van de Streitberger Schild rotswand in de Frankenjura, bij het begin van de Adolf Rott Ged.-Weg. Toen hij de route had voltooid, van beneden naar boven zonder te vallen, kleurde hij de cirkel in met rode verf. Zo werd de term ‘rotpunkt’ (redpoint) geboren. Zijn rode stip toonde aan dat hij een route had beklommen met enkel spierkracht en zonder iets anders om vooruitgang te boeken. Oftewel: dat hij deze vrij had beklommen. Touwen, haken of andere zekeringen waren toegestaan, maar alleen om een val te voorkomen en nooit om je aan op te trekken of om op te staan.
Vijftig jaar later zou je kunnen denken dat redpoint klimmen slechts een speelse uitvinding was van een stel overenthousiaste jongeren, maar dan zie je het enorme effect dat het destijds had compleet over het hoofd. In de jaren 70 stond het klimmen op een keerpunt. Rotsklimmen was niet langer enkel een training voor alpinisme; het was een op zichzelf staande sport geworden. De UIAA-schaal voor klimroutes had nog maar zes moeilijkheidsgraden, terwijl klimmers allang routes trotseerden die daar ver boven lagen. Traditionele klimmers beklommen rotswanden nog in zware leren schoenen en met stijgijzers, terwijl een nieuwe generatie allang doorhad dat de regels aan het veranderen waren. Klimmen transformeerde razendsnel. Het is nu nauwelijks voor te stellen hoe revolutionair redpoint klimmen destijds was.
Je zou kunnen zeggen dat de ROTPUNKT-modellen een eerbetoon zijn aan Kurt Albert en zijn tijdgenoten: een hommage aan zijn nalatenschap. De rode stip symboliseerde immers het begin van een nieuw tijdperk: een kleurrijke uiting van een nieuwe klimstijl. Redpointen veranderde de klimsport in de jaren 70 en vormt nog steeds de standaard voor vrij klimmen; niet alleen in de Frankenjura, waar Kurt Albert werd geboren, maar over de hele wereld. De term wordt nog altijd gebruikt om een ‘schone’ beklimming aan te duiden, en er bestaat zelfs een klimtijdschrift genaamd Rotpunkt. Kurt Albert zelf zou waarschijnlijk de laatste zijn geweest die dit had voorspeld. In zijn biografie Kurt Albert. Free Thinker – Free Climber – Free Spirit (helaas alleen in het Duits beschikbaar) schrijft Tom Dauer: “Hij zag redpointen niet als een concept en al helemaal niet als een filosofie. Voor hem was het gewoon een van de vele manieren om plezier te beleven aan klimmen.”
“Zijn basisvoedsel: bier en koffie, broodjes met Leberkäse en Schäufele”
Desondanks werd Kurt Albert een pionier voor een nieuwe generatie atletische, prestatiegerichte sportklimmers die geen grenzen leken te kennen. “Hij was gewoon een grote Beierse spierbundel,” zei de Britse topklimmer Jerry Moffatt, die met Kurt Albert trainde en klom en onder de indruk was van zijn natuurlijke kracht. De moeilijkheidsgraden schoten omhoog: in minder dan tien jaar tijd werden er zeven extra niveaus aan de schaal toegevoegd. Dit was mede te danken aan verbeterde klimuitrusting en input van atleten, zoals HANWAG-producttester en pionier Sepp Gschwendtner. Er kwamen sterkere haken, betrouwbaardere touwen en klimschoenen met rubberzolen die extra grip boden. Hoewel technische uitrusting als iets verwerpelijks werd beschouwd, maakte het het klimmen veel veiliger; vooral bij het uitzetten van nieuwe routes. In 1984 bracht HANWAG de iconische Crack Spezial op de markt, een van de eerste generatie klimschoenen en de voorloper van de huidige ROTPUNKT-modellen.
“Hij zag zijn rode stip niet eens als een concept, laat staan als een filosofie – maar als een van de vele manieren om plezier te beleven aan klimmen.”
Tom DauerMet zijn rode punten die de saaie, grijze rotswanden opfleurden, was Kurt Albert een vroege vertegenwoordiger van een tegenbeweging voor latere generaties, die het redpoint klimmen als de heilige graal beschouwden. Maar uiteindelijk draaide het allemaal om vrijheid. Albert had een hekel aan regels en normen. Zijn favoriete voedsel? Bier, koffie, Leberkässemmeln (een broodje met een soort paté) en Schäufele, zoals geroosterde varkensschouder in zijn geboortestreek Franken wordt genoemd. Roken heeft hij nooit opgegeven. Zijn leven was, zoals hij zelf zei, “een aaneenschakeling van mislukte voornemens.”
Waar Kurt Albert was, was plezier. Materiële zaken interesseerden hem weinig. Hij was nooit jaloers, zelfs niet toen andere klimmers en vrienden, zoals de legendarische Wolfgang Güllich, hem voorbijstreefden. Degenen die met hem reisden en klommen, van de Karakoram tot Patagonië, herinneren hem als een vrijdenker. Tom Dauer beschrijft hem, samen met de Duitse filosoof Peter Sloterdijk, als een “virtuoos die ongeschikt was voor het dagelijks leven”; als iemand voor wie doen belangrijker was dan zijn en zijn belangrijker dan uiterlijk vertoon.
In de herfst van 2010 overleed Kurt Albert op slechts 56-jarige leeftijd. Tragisch genoeg kwam hij om het leven na een val door een fout op een via ferrata in de Frankenjura-regio, ten noorden van zijn geboortestad Neurenberg. Dit terwijl hij de zwaarste omstandigheden had doorstaan op enkele van de moeilijkste rotswanden ter wereld.
Kurt Albert definieerde het vrij klimmen en inspireerde generaties met zijn avonturen. Zijn ROTPUNKT-geest leeft voort.
HANWAG ROTPUNKT-familie
Dit jaar is het 50-jarig jubileum van de allereerste redpoint beklimming door freeclimbing-pionier Kurt Albert. HANWAG viert dit met een uitgebreide collectie Rotpunkt-modellen. Deze collectie omvat onder andere de ROTPUNKT Low LL met lederen voering voor dames en heren en de sneaker-variant ROTPUNKT Light Low (GTX) voor dames en heren. Geïnspireerd door de redpoint-geest van de jaren ’70 en ’80 en de freeclimbing-pioniers zoals Kurt Albert, Sepp Gschwendtner en anderen, die destijds HANWAG’s legendarische klimschoenen droegen, combineren deze nieuwe modellen een retro design met modern comfort en functionele details.
